Đồn đoán xung quanh vụ nổ máy nhắn tin ở Lebanon

Hàng ngàn máy nhắn tin do các thành viên Hezbollah mang theo ở Lebanon phát nổ gần như cùng lúc vào tối 17-9 làm ít nhất 9 người thiệt mạng và gần 3.000 người bị thương, trong đó có nhiều thành viên của Hezbollah.

Những người bị thương trong vụ máy nhắn tin phát nổ ở Lebanon đang được điều trị tại bệnh viện. Ảnh: Xinhua News

Israel bị nghi ngờ

Chính phủ Lebanon, Hezbollah và Iran đều cho rằng Israel là chủ mưu trong khi giới chức Israel vẫn giữ im lặng về vấn đề này. Mỹ, đồng minh thân thiết của Israel, cũng phủ nhận sự liên quan và tuyên bố không có thay đổi nào về thế trận lực lượng của họ ở Trung Đông sau vụ việc.

Trong khi đó, các nguồn tin ngoại giao và an ninh, cùng với một số hãng thông tấn quốc tế đều suy đoán vụ nổ là do Israel xâm nhập vào chuỗi cung ứng máy nhắn tin của Hezbollah. Sở dĩ có đồn đoán như vậy bởi các điệp viên Israel đã có kinh nghiệm sử dụng điện thoại và các thiết bị công nghệ để theo dõi, giám sát và thậm chí ám sát đối phương trong nhiều thập niên qua.

The New York Time cho biết, Israel đã can thiệp vào các thiết bị liên lạc mà Hezbollah đặt hàng sản xuất riêng. Theo đó, tình báo Israel được cho là đã đặt hai ounce vật liệu nổ bên cạnh pin trong mỗi máy nhắn tin. Một công tắc cũng được cài vào để có thể kích nổ từ xa. Trong khi đó, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller cho biết nước này đang thu thập thông tin về vụ việc; đồng thời khẳng định Mỹ không liên quan cũng như không biết trước về vụ việc.

Theo The Guardian, sau các vụ nổ, Hezbollah đổ lỗi cho Israel về cuộc tấn công, tuyên bố họ ở mức độ sẵn sàng cao nhất để bảo vệ Lebanon và người dân của mình, thề sẽ trả đũa thích đáng Israel. Hezbollah cáo buộc Israel cố tình nhắm vào dân thường Lebanon khi kích nổ thiết bị liên lạc ở nhiều khu vực, tấn công bừa bãi không phân biệt giữa dân thường và chiến binh của tổ chức. “Đây không đơn thuần là chiến dịch tình báo nhắm vào vài cá nhân. Đây là chiến dịch nhắm vào cả đất nước Lebanon”, Hussein Khalil, thành viên cấp cao của Hezbollah, bày tỏ phẫn nộ.  Tương tự, CNN dẫn lời Thủ tướng Najib Mikati nói rằng vụ tấn công là “hành vi gây hấn, phạm tội của Israel, vi phạm nghiêm trọng chủ quyền của Lebanon”.

Theo The Economic Times, Bộ trưởng Ngoại giao Iran Seyyed Abbas Araghchi lên án mạnh mẽ vụ nổ và gọi đây là “hành động khủng bố của Israel”. Hội Trăng lưỡi liềm đỏ Iran chuẩn bị gửi các đội điều trị khẩn cấp đến Lebanon để hỗ trợ những người bị thương.

Leo thang căng thẳng

Vụ loạt máy nhắn tin phát nổ diễn ra ngay sau khi nội các an ninh của Israel bổ sung mục tiêu hoạt động quân sự nhằm ứng phó với Hezbollah. CNN dẫn lời Amos Yadlin, cựu Giám đốc tình báo quân sự Israel, cho biết “Israel đã nhiều lần chứng minh khả năng thực hiện các hoạt động bí mật và cuộc tấn công này là minh chứng cho điều đó”. Vụ tấn công truyền tải thông điệp rõ ràng tới ban lãnh đạo Hezbollah rằng Israel có thể tấn công họ theo ý muốn vào bất cứ lúc nào chỉ bằng một nút bấm, đồng thời buộc Hezbollah thừa nhận điểm yếu của mình khi mạng lưới liên lạc của họ bị xâm phạm đến mức nghiêm trọng.

Một số nhà quan sát nhận định, vụ việc làm tăng nguy cơ khủng hoảng biên giới leo thang. The Guardian cho rằng, đối với ngoại giao của Mỹ ở Trung Đông, vụ nổ không thể đến vào thời điểm kém may mắn hơn. Sự việc có thể còn kích động cuộc leo thang mà Mỹ đã cố gắng tránh bằng mọi giá, trong khi thời gian để tìm ra giải pháp thương lượng giữa Israel và Hezbollah đang dần cạn kiệt. Giới quan sát cũng tự vấn rằng liệu vụ tấn công máy nhắn tin này có phải là tiền đề cho chiến dịch lớn hơn của lực lượng Israel nhằm vào Hezbollah hay không bởi Israel có thể tận dụng tình trạng rối loạn do liên lạc gián đoạn của phong trào này.

Máy nhắn tin (pager) hoạt động trên tần số riêng biệt và do đó, được coi là đáng tin cậy hơn vì có thể vượt qua các mạng điện thoại di động – vốn có thể gặp gián đoạn, sự cố kết nối hoặc bị nghe lén. Đây là một trong những lý do Hezbollah sử dụng máy nhắn tin, đặc biệt sau cuộc tấn công của Hamas vào lãnh thổ Israel ngày 7-10-2023 dẫn đến cuộc xung đột tại dải Gaza. Nhóm vũ trang này yêu cầu các thành viên ngừng sử dụng điện thoại di động để bảo đảm bảo mật thông tin.

  THƯ LÊ