Nằm lâu do gãy xương đùi, cụ bà bị huyết khối tĩnh mạch

Bà Phấn, 92 tuổi, gãy xương đùi nửa tháng mới phẫu thuật, lúc này đã có biến chứng huyết khối tĩnh mạch do nằm lâu, phải điều trị nhiều bệnh lý cùng lúc.

Trước đó, bà Phấn gãy xương đùi ở nhà do đang đứng thì trượt chân ngã xuống. Bà kêu đau, mất máu nhiều, được chuyển đến bệnh viện tỉnh cấp cứu. Tại đây, ngoài vấn đề gãy xương, bác sĩ cho bà làm cận lâm sàng tầm soát bệnh tim mạch. Hình ảnh siêu âm tim gợi ý tình trạng thiếu máu cơ tim. Nằm điều trị bảo tồn (không can thiệp ngoại khoa) ở bệnh viện tỉnh 10 ngày, bà được chuyển đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM.

BS.CKI Hoàng Thị Bình, Phó khoa Nội tim mạch 1, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cho biết tại thời điểm nhập viện, bệnh nhân đã xuất hiện các biến chứng do nằm lâu như nhiễm trùng đường tiểu, huyết khối tĩnh mạch. Ngoài ra thể trạng bà khá yếu do tuổi cao, nhẹ cân (40 kg), thiếu máu. MSCT mạch vành ghi nhận hệ thống mạch vành hẹp mức độ trung bình (50-60%). Chụp X-quang đùi xác định gãy liên mấu chuyển xương đùi do té ngã.

Bác sĩ Bình chia sẻ, ở những bệnh nhân nằm lâu một chỗ như bà Phấn, nguy cơ đáng lo nhất là huyết khối tĩnh mạch sâu, thuyên tắc động mạch phổi. Bà được chụp CT động mạch phổi, may mắn phổi không có huyết khối.

Bà Phấn nằm điều trị tại khoa Nội tim mạch. Bác sĩ kê toa thuốc kháng đông để làm tiêu huyết khối tĩnh mạch cũng như ngăn ngừa hình thành cục máu đông mới; thuốc kháng sinh điều trị nhiễm trùng; thuốc tim mạch giúp ổn định huyết áp, nhịp tim. Đồng thời, bà được truyền máu, bổ sung dinh dưỡng nhằm nâng cao thể trạng, chuẩn bị cho ca phẫu thuật xương đùi.

Năm ngày sau, sức khỏe bệnh nhân ổn định. ThS.BS.CKI Mai Hoàng Dương, Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cùng ê kíp tiến hành ca mổ cho bà. Bác sĩ chọn phương pháp phẫu thuật kết hợp xương bằng đinh nội tủy PFNA (Proximal Femoral Nail Antirotation) đầu gần xương đùi. Đinh PFNA có hai vít ở cổ xương đùi, trong khi các đinh nội tủy khác chỉ có một vít ở vị trí này. Nhờ đó, giúp các mảnh xương ở ổ gãy nén lại gần nhau hơn, tránh được tình trạng di lệch xoay của chỏm xương đùi.

Theo bác sĩ Dương, phẫu thuật kết hợp xương bằng đinh nội tủy PFNA là phương pháp ít xâm lấn nên ít mất máu, bảo tồn xương, người bệnh phục hồi nhanh hơn. Suốt quá trình mổ có sự hỗ trợ của C-Arm – hệ thống chụp X-quang liên tục. Nhờ đó, bác sĩ kiểm tra tình trạng ổ gãy, nắn chỉnh xương, đóng đinh nội tủy một cách nhanh chóng và chính xác.

Ngày đầu tiên sau mổ, bà Phấn được tập vật lý trị liệu để tránh nguy cơ bị biến chứng do nằm lâu. Ổ gãy được cố định nên giảm đau đáng kể, bà không cần dùng nhiều thuốc giảm đau. Điều này rất có lợi cho những bệnh nhân cao tuổi, nhiều bệnh nền như bà.

Một tuần sau, bà Phấn đi lại được với sự trợ giúp của khung tập đi, thể trạng ổn định và được xuất viện. Tiên lượng sau 12 tuần, khi xương lành, người bệnh có thể tự đi mà không cần trợ giúp.

Bác sĩ Dương thông tin, gãy xương đùi là một trong những chấn thương người cao tuổi thường gặp phổ biến nhất, sau gãy xương hông. Nguyên nhân do té ngã, va chạm xe máy, tai nạn khi chơi thể thao. Hầu hết các ca gãy xương đùi đều cần phẫu thuật để cố định xương, giúp chúng có cơ hội lành lại. “Nếu không phẫu thuật, xương đùi khó có thể tự lành gây đau kéo dài, tăng nguy cơ nhiễm trùng. Ngoài ra, người bệnh nằm/ngồi một chỗ nhiều ngày dễ xuất hiện biến chứng huyết khối, thuyên tắc phổi, di lệch xương”, bác sĩ Dương nói.

Sau mổ, bệnh nhận được hướng dẫn tập vật lý trị liệu nhằm phục hồi sức mạnh cơ bắp, vận động khớp và tính linh hoạt của chân.

Để phòng chống té ngã dẫn đến gãy xương đùi, người cao tuổi lưu ý luôn bám vào thành hoặc lan can khi lên xuống cầu thang; đảm bảo trong nhà có đủ ánh sáng để mọi người nhìn thấy những chướng ngại vật tiềm ẩn có thể gây ra tai nạn trượt ngã; không để các vật dụng dễ gây té ngã như bàn ghế, đồ chơi… ở lối đi; tránh tình trạng trơn ướt ở sàn nhà vệ sinh, sân vườn…

Bên cạnh đó, cần có chế độ dinh dưỡng giàu canxi và vitamin D, vận động hợp lý (đi bộ chậm, leo cầu thang, đạp xe…) để tăng cường sức khỏe xương khớp, giúp duy trì mật độ xương và phòng tránh loãng xương.

* Tên bệnh nhân đã được thay đổi